Türk futbolunun ekonomik değeri artıyor

Türkiye'de 1996-1997 sezonunda yıllık 40 milyon dolara ihale edilerek başlayan futbol maçlarının yayın hakkı değeri, 21 yılda 440 milyon dolara yükseldi.

Türkiye'de Süper Lig karşılaşmalarının yayın hakları için yapılan ihaleden elde edilen gelirin kulüplere belli oranlarda paylaştırılmasını sağlayan ilk ihale, 1996-1997 sezonu öncesinde yapıldı, söz konusu dönem için maçların yayın hakkı 40 milyon dolara alıcı buldu.

Süper Lig, TFF 1. Lig ve her iki ligin mobil yayın hakları için bugün yapılan ihaleyi ise Digiturk, 2017-2018'den itibaren 5 sezon boyunca yıllık 500 milyon dolar karşılığında aldı. Türkiye Futbol Federasyonunun (TFF) yüzde 12'lik payı düşüldüğünde ihaleden çıkan rakam 440 milyon dolar oldu.

TFF'nin yüzde 12 olan payında indirime gideceği ve buradan sağlanacak paranın Kulüpler Birliği Vakfı vasıtasıyla kulüplere dağıtılacağı belirtiliyor.

- Türkiye'de maçların yayın süreci

Türkiye'de 1959-1960 sezonundan itibaren bugünkü statüsüyle oynanmaya başlayan Süper Lig'de ilk futbol maçının yayını, TRT tarafından yapıldı. Karşıyaka ile İstanbulspor arasında 1971 yılında oynanan maç, Türkiye'de televizyonda canlı yayınlanan ilk karşılaşma oldu.

Daha sonraki süreçte TRT bazı maçları naklen yayınlarken, 1990'lı yıllarda özel televizyon kanallarının açılmasıyla Süper Lig maçları, kulüplerle yapılan özel anlaşmalarla farklı kanallarda da ekranlara taşındı.

Süper Lig'de, 1996-1997 sezonu öncesinde maçların yayın hakları için yapılan ihaleden elde edilen gelirin kulüplere belli oranlarda paylaştırılmasını sağlayan havuz sistemi oluşturuldu. Bu sistemle Süper Lig yayın hakkını ihaleyle alan kuruluşlar, maçları şifreli olarak yayınlamaya başladı.

Ligin 1996-1997, 1997-1998 ve 1998-1999 sezonu maçları için ihaleye giren tek kuruluş olan Cine 5, ilk sezon için 40, ikinci sezon için 45 ve üçüncü sezon için de 55 milyon dolar teklif verdi ve üç sezon boyunca yayın haklarının sahibi oldu.

Süper Lig'de 1999-2000 ve 2000-2001 sezonları maç yayın ihalesini yıllık 60 milyon dolarla iki yıllığına Teleon isimli kuruluş kazandı. Ancak bu kuruluşun yükümlülüklerini yerine getirememesi nedeniyle 2000-2001 sezonu devre arasında sözleşme feshedildi ve yeni ihale yapıldı. İhaleyi toplam 465 milyon dolarla kazanan Digiturk, 3,5 sezon boyunca lig maçlarını yayınlama hakkını elde etti.

Digiturk, 2004-2005 sezonu öncesinde yapılan ihaleyi de yıllık 135 milyon 850 bin lira vererek dört sezonluğuna aldı. Bu kuruluş, 2008 yılında yapılan 2 sezonluk ihaleyi ise yıllık 140 milyon dolar ödeyerek 2009-2010 sezonu sonuna kadar elinde bulundurdu.

- 2010 yılında 374 milyona satıldı

Türkiye Futbol Federasyonu tarafından 14 Ocak 2010'da yapılan ihalede, Süper Lig müsabakalarının dijital platformlar üzerinden yayınlama hakkını içeren A paketini, 2013-2014 sezonu sonuna kadar yıllık 321 milyon dolar bedelle Digiturk kazandı. 

Süper Lig'in geniş ve kısa özetleri ile TFF 1. Lig'in canlı yayınını şifresiz olarak içeren B paketini yıllık 40 milyon 210 bin dolara TRT, Süper Lig ve TFF 1. Lig'in mobil haklarını içeren C paketini ise yıllık 13 milyon 500 bin dolara Türk Telekomünikasyon AŞ aldı.

TFF'nin yüzde 12'lik payının dahil edilmediği ihalede, 3 paketin toplam değeri 374 milyon 710 bin dolar oldu.

Sözleşmedeki uzatma hakkını da kullanan Digiturk, 2014-2015 sezonunda da lig maçlarını yayınladı. Süper Lig maçlarının yayın hakkı, TFF ile Digiturk arasında yapılan anlaşma gereği ihalesiz olarak 2016-2017 sezonunun sonuna kadar Digiturk'te kaldı.