Edin Terzic'ten itiraflar!

Borussia Dortmund'un eski teknik direktörü, Beşiktaş'ın Slaven Bilic döneminde antrenörü olan Edin Terzic, Coaches' Voice'ta tecrübelerini ve kariyerini anlattı.

Bu yazı The Coaches Voice'ta yayınlanmış ve Sporx tarafından çevrilmiştir.

İşte Edin Terzic'in satırları:

"Genç bir teknik direktör olduğunuzda, bu genellikle iki şeyden biri anlamına gelir.

Ya oyuncu olmak için yeterince iyi değilsinizdir ya da sakatlanmışsınızdır. Şöyle diyelim, ben sakatlanmaya karar verdim!

Dürüst olmak gerekirse, 18 yaşıma geldiğimde en üst seviyede bir oyuncu olmamın çok zor olacağı belliydi. Yarı profesyonel seviyede oynuyordum, bu yüzden bir karar verdim; belki futbolda zengin olmak değil ama futbolda yaşlanmak.

Spor bilimleri okumaya başladım ve 2003 yılında ilk antrenörlük lisansımı aldım, UEFA C. Bu da hayatımın yarısı boyunca bir antrenör olarak nasıl davranmam gerektiğini düşündüğüm anlamına geliyor. Yine de o ilk günlerde bir gün teknik direktör olmayı düşünmüyordum.

2010 yılında Borussia Dortmund akademisinde asistan oldum ve A takım için scouting ekibinin bir parçası oldum. Daha sonra, West Ham'da da birlikte çalıştığım Slaven Bilic ile Beşiktaş'ta yardımcı antrenörlük yapmak üzere Türkiye'ye gittim.

Ardından 2017'de ilk kez antrenörlüğün bir tutku değil bir iş haline geldiğini hissettim. O yılın Kasım ayında, West Ham'daki görevimizin sona erdiğini bildiren bir telefon aldık. Bu muhtemelen genç bir antrenör olarak benim için en zor andı.

Birdenbire bir kontrol listesine dönüştüğünüzü hissettiniz. Ofisi boşaltmanız, cihazları geri vermeniz, arabayı geri vermeniz gerekiyordu - bunun gibi şeyler - ve bunun gerçekten bir iş olduğunu, bir tutku olmadığını fark ediyordunuz. Eve gidip aileme Londra'daki zamanımızın sona erdiğini, kulüpten, şehirden ve ülkeden ayrıldığımızı söylemek çok zor bir gündü.

Ancak günün sonunda bir Alman kulübünden telefon almıştım. İşimi kaybettiğim gün, yeni teknik direktörleri olmam için benimle görüşmek istiyorlardı. Kariyerimin en zor gününde, şimdiye kadarki en büyük fırsatı da yakalamıştım: teknik direktör olmayı düşünmek.

Bir gün sonra Londra'da bir toplantı gerçekleşti. Bana, kulübe hak ettiği ve ihtiyaç duyduğu başarıyı kazandıracak yeni ve genç bir teknik direktör istediklerini söylediler. Sonra da 2. Bundesliga'da yer alan bir kulüp olduğu için onları üst lige yükseltmemi istediklerini söylediler.

Ancak görüşmede sorduğum her şey şuydu: "Neden ben? Neden benim doğru kişi olduğumu düşünüyorsunuz?" Eve gittim ve eşim bana sordu: "Nasıldı?" diye sordu. Ona biraz garip olduğunu söyledim, çünkü mülakatta söylediğim her şey "Neden ben?"

Ertesi sabah oturdum ve hayatta kendinize sormanız gereken en önemli sorulardan birini sordum: "Ben kimim?" O gün, bir futbol antrenörü olarak kim olduğuma dair bir el kitabı hazırlamaya başladım. Niyetim basitti: O mülakatta sorduğum "Neden ben?" sorusunu "Neden ben olmayayım?" şeklinde değiştirmek istiyordum.

Bu süre zarfında, teknik direktör olarak çalışmak ya da asistan olarak çalışmaya devam etmek için gelen tüm teklifleri geri çevirdim. Teknik direktör olarak kim olmak istediğimi yazmak yaklaşık altı ayımı aldı, bu süre zarfında Pro Lisansımı tamamladım.

O ana kadar farklı ülkelerde, farklı rollerde ve farklı seviyelerde yaşadığım tüm deneyimleri göz önünde bulundurdum. Antrenörlük felsefesi ve oyun tarzı da dahil olmak üzere her konuda tek sayfalık bir resim oluşturmaya çalıştım. Personelle nasıl iletişim kuracağımdan ve hangi rollere sahip olacaklarına, duran toplarda uygulayacağım prensiplere ve ilk karşılaşmamızda oyuncularıma hangi soruları soracağıma kadar her şeyi düşündüm.

Bu süreç biraz zamanımı aldı ve hala bitmiş değil; her gün güncellediğim bir şey. Ancak altı ay boyunca her şeyi yazdıktan ve Pro Lisansımı tamamladıktan sonra şunu söyleyebildim: "Neden ben olmayayım? Zor bir iş olacak ama kendimi buna hazır hissediyorum."

Slaven Bilic de dahil olmak üzere çalıştığım teknik direktörlerle de konuşmuştum ve onlar da bana hazır olduğuma dair son bir destek verdiler. Artık sadece ben kendimi hazır hissetmiyordum, aynı zamanda bu işte uzun yıllar çalışmış olan diğer kişiler de fırsat geldiğinde evet demeye hazır olduğumu düşünüyorlardı.

Elbette her kulüpte bir yönetici, bir lider olarak zorluklar vardır. En büyük zorluklardan biri, sonucu bilmeden önce karar vermek zorunda olmanızdır. Diğer herkes sonucu öğrendikten sonra kararlarınızı değerlendirir.

Umarım takımınız haftada üç maç oynayacak kadar başarılıdır, ancak bir teknik direktör olarak her gün birçok maç oynarsınız. Bu maçlardan biri de oyuncuyla koçun karşı karşıya geldiği maçtır. Bir antrenör olarak ben her zaman ne yaptığımızdan ve kimin yaptığından sorumluyum. Oyuncuların da işleri nasıl yaptığımıza dair bir sorumluluğu var - ne sıklıkta, ne kadar süreyle ve ne kadar başarılı bir şekilde.

Bir de benim 'aynalara karşı pencereler' dediğim bir zorluk var, çünkü işler iyi gitmezse pencereler aynalardan daha belirgin hale gelebilir. Birdenbire insanlar ellerini kaldırıp sorumluluk almak yerine parmaklarını göstermeye başlarlar. Ancak önemli olan sağda solda olup bitenlere bakıp başkalarını suçlamaya başlamamaktır. Bunun yerine, doğrudan aynaya bakmanız ve sorumluluk almanız gerekir.

Bir yönetici olarak bir başka zorluk da takım seçmek yerine takım oluşturmaktır. Aynı doğrultuda çalışacak bir takım kurmak benim sorumluluğum. Ama aynı zamanda her üç günde bir takım seçiyorum.

Oyunculara karşı olabildiğince dürüst olmalısınız ama ben her zaman dürüstlüğün bir bakış açısı meselesi olduğunu söylerim. Bir oyuncuya üst üste dört kez oynamayacağını söylerseniz, menajerin dürüst davrandığını düşünmezler; menajerin onları sevmediğini ya da yeterince iyi olmadıklarını düşündüklerini düşünürler. Bu çok doğal.

Dolayısıyla her oyuncuya, onları desteklemek için orada olduğunuzu, kariyerlerine saygı duyduğunuzu ve en iyisini yapmalarını istediğinizi hissettirmelisiniz. Oynama fırsatı bulabilmeleri için neleri geliştirmeleri gerektiğini açıklamalısınız.

Bir yönetici olarak çatışmayla da yüzleşmelisiniz. Ben çatışmaya inanırım çünkü maksimuma ulaşmak istiyorsanız konfor alanınızdan çıkmanız gerekir. Ve eğer konfor alanınızdan çıkmak istiyorsanız, kaçınılmaz olarak çatışmayla yüzleşeceksiniz.

Liderlikle ilgili en sevdiğim gözlemlerimden biri Steve Jobs'a aittir: "Eğer herkesi mutlu etmek istiyorsanız, lider olmayın, dondurma satın." Lider olmak herkesin sizi sevmesi anlamına gelmez. Bu, geçmeye hazır olmanız gereken bir süreçtir.

Yönetimde, eğer hiç çatışma yaşamıyorsanız, bu çok yumuşak olduğunuz anlamına gelir. Çatışma yaşamak ile soyunma odasını kaybetmek arasında ince bir çizgi vardır, ancak takımdan en iyi verimi almak için çatışmayı yönetmeniz ve bununla başa çıkmanız gerekir. Sadece çok uzun sürmediğinden emin olmanız gerekir.

Tecrübelerime göre, her soyunma odasında dört tip oyuncu vardır. Birincisi hayatta kalandır - antrenman bittiğinde ve gün sona erdiğinde mutlu olurlar. İkinci karakter, benim şovmen olarak adlandırdığım karakterdir - maaşlarından ve sahip oldukları takipçilerden memnundurlar ve mutlu olmak için sadece bu tür bir dış motivasyona ihtiyaç duyarlar. Üçüncüsü ise kazanandır. Kazanan günlük olarak gelişmeyi sever - her antrenmanı, her oyunu kazanmak ve her gün daha iyi olmak isterler. Dördüncüsü ise liderdir. Lider, kazananla aynı tiptir, ancak lider başkalarını etkileme becerisine sahiptir, hayatta kalanları ve eğlenenleri kazananlara dönüştürür.

Bir yönetici olarak, her şey grupla birlikte bir enerji çekirdeği yaratmakla ilgilidir. Bunun için de etrafınızda sizi bu süreçte destekleyecek insanlara ihtiyacınız vardır. Bu, hayal kırıklığına uğramış bir oyuncunuz varsa, 1'e 1 bir durumda olmadığınız anlamına gelir. Bu aynı zamanda soyunma odasında her zaman enerji yaratmanız anlamına gelir - herkesin aynı sayfada ve başarıya giden yolda olduğunu gösterir.

Motivasyon ile disiplini de göz önünde bulundurmalısınız çünkü bir menajer olarak takımın motivasyonundan siz sorumlusunuz. Motivasyon gelir ve gider ama disiplin kalıcıdır.

Herkes sezon sonunda bir kupa kaldırarak harika bir fotoğraf çektirmek ister. Ama bu tabloya giden tüm yolu kat etmeye kim hazır? Bunun için günlük motivasyondan ziyade iyi bir disipline ihtiyacınız var.

Büyük bir futbol kulübüne liderlik etmek için birçok beceriye ihtiyacınız var. İlk olarak, oyun hakkında derin bir bilgiye ihtiyacınız var; nasıl maç kazanılır ve başarılı olunur. İkincisi, hedeflerinize nasıl ulaşacağınız konusunda iyi bir stratejiye ihtiyacınız var. Üçüncüsü, baskı altında sorunları çözebilmeniz için akışkan bir zekaya ihtiyacınız vardır.

Bunun için de iyi bir duygusal kontrole ihtiyacınız var. Bu, sadece kendi duygularınızı kontrol ettiğiniz anlamına gelmez - çevrenizdeki insanların duygusal durumunu etkileme becerilerine ihtiyacınız vardır. Değerlerinize bağlı kalmak için iyi etkileme becerilerine ve kişisel bütünlüğe sahip olmanız gerekir. Bunun için dayanıklılık göstermek ve neden başarılı olduğunuzu bilmek çok önemlidir - çünkü bu başkalarının kararlarına değil, size bağlıdır.

Ayrıca iyi bir rol-otoriteye de ihtiyacınız var. Bu zor bir konu, çünkü modern toplumda otorite konumunda olmak kolay değil.

Örneğin okullarda öğrenciler ve öğretmenler arasındaki ilişkiye bakarsanız - ya da politikacıları ve polis memurlarını görürseniz - bugünlerde otorite sahibi olmak çok zor.

Ancak bir teknik direktör olarak iyi bir rol-otoriteye ihtiyacım olduğuna karar verdim. Hayatımda farklı rollerim var: baba, koca, kardeş, oğul, arkadaş ve antrenör. Bir antrenör olarak otoriteye ihtiyacım var, bu da herkesin benim kararlarıma saygı duyması gerektiği anlamına geliyor.

Kararlarımı her zaman kabul etmek zorunda değilsiniz ama saygı duymalısınız. Kararlarımın kabul edilmesini istemiyorum; insanların kendilerini geliştirmelerini, beni haksız çıkarmaya çalışmalarını istiyorum. Ancak tüm kararlarıma saygı gösterin, çünkü bunlar yalnızca ekipten en iyi verimi almak için alınıyor.

Yansıtma da bir yönetici için önemli bir beceridir. Olaylar üzerinde düşünmeniz ve kendinize karşı çok dürüst olmanız gerekir. Sadece gelişmek için neye ihtiyacınız olduğunu değil, aynı zamanda maksimum performans göstermeniz için sizi destekleyecek kimlere ihtiyacınız olduğunu da bilmelisiniz. Sizden en iyi verimi almak için yanınızda kime ihtiyacınız var? Sizin becerilerinizi tamamlayan becerilere kim sahip?

Borussia Dortmund'un teknik direktörü olduğum dönemde bir lider olarak geliştim. Tüm bu zorluklarla en üst düzeyde - Almanya'nın en büyük taraftar kitlesine sahip bir kulüpte - başa çıkmak bana yardımcı oldu ve büyümem için gerekliydi.

Dortmund gibi büyük bir kulüpte çalışıyorsanız - beklentiler açısından Avrupa'nın en büyük 10 takımından biri - şüphelerle mücadele etmek her zaman zorlu bir iştir. Ancak herkesin inandığı bir inanç ve bir hayal yaratmalısınız.

Aldığım pek çok ders var. Bir örnek vermek gerekirse, ilk basın toplantımda bana şöyle bir soru soruldu: "Ne tür bir felsefe arıyorsunuz?" Cevabım şu oldu: "Maç kazanmanın iki yolu vardır. Birincisi rakipten bir gol daha fazla atmak, ikincisi ise bir gol daha az yemek. Ben rakipten bir fazla gol atmayı tercih ederim."

Ama bazen bir gol fazla atmanın yeterli olmadığını öğrendim. Mesele sadece kazanmak değil; aynı zamanda stil sahibi bir şekilde kazanmak. Şimdi rakipten iki gol fazla atarak kazanmayı düşünüyorum.

Her antrenör gibi ben de takımımın baskın, aktif olmasını ve çekici futbol oynamasını istiyorum - eğlendirmek ve başarılı olmak için. Ancak takımımdan ne istediğimi şöyle özetleyebilirim: hücum ederken birbirimizle oynamalıyız ve savunma yaparken birbirimiz için oynamalıyız. Hücum ederken yeteneğimizi, savunurken de mantalitemizi göstermeliyiz.

Oyunun kendisi, özellikle de fiziksel yönü her geçen gün gelişiyor - futbol daha hızlı hale geliyor. Programa bakarsanız, her üç günde bir oynamanın yeni ritmiyle birlikte, bu durum oyuncuların taleplerini artıracak, dolayısıyla daha büyük bir kadroya ihtiyacınız olacak. Bu da her üç günde bir daha fazla sayıda hayal kırıklığına uğramış oyuncuyu yönetmek anlamına geliyor.

Son yıllarda savunma oyuncuları daha hızlı oldu. Sadece forvetler değil, defans oyuncuları da hızlı, bu da daha yüksek oynayan arka hatlara sahip olduğunuz anlamına geliyor. Ve daha fazla 1'e 1 durumla karşılaşma eğilimi var çünkü birçok takım artık sahanın her yerinde 1'e 1 pres yapıyor. İşte bu noktada takımınızla birlikte çözümler bulmanız gerekiyor - bölgesel markaja kıyasla adam markajlı sistemlere karşı nasıl fırsatlar yaratabilirsiniz.

Kariyerimde bir sonraki bölüme geçmeye hazırım. Geçmişte nelerin iyi gittiğini ve neleri tekrarlamak istemediğimi düşünerek kendimi hazırlıyorum. Bir sonraki bölümün nerede ve ne zaman başlayacağını bilmemek ama hazır olmak.

Genç bir teknik direktörüm ama teknik direktör olarak geçirdiğim üç sezonda her sezon kupalar için mücadele edebildim. Neyse ki ilk sezonumda Almanya Kupası ile bir kupa kazandım. Ondan sonraki sezon gol farkıyla Bundesliga şampiyonluğunu kaçırdık ve üçüncü sezonda Şampiyonlar Ligi finaline ulaştık.

Birkaç yıl önce bir kupa kaldırmaktan kilometrelerce uzakta olduğumu düşünürdüm ama son yıllarda sadece bir ya da iki adım ötede olduklarını öğrendim. Bu beni motive eden ve çok aç tutan bir şey."