Haber Tarihi: 21.01.2025 22:23 - Güncelleme Tarihi:
21.01.2025 22:23
Milli yas nedir, Milli yas ilan edilince ne olur, okullar tatil mi? | Milli yas ne zaman başlıyor, ne zaman bitiyor?
Türkiye yeni güne kahreden bir haberle uyandı. Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'nde bulunan 12 katlı Grand Kartal Otel'de çıkan yangında 66 kişi hayatını kaybetti, 51 kişi yaralandı. Bu gelişmenin ardından sosyal medya başta olmak üzere toplumda milli yas beklentisi oluştu. Peki, milli yas nedir, ne zaman ilan edilir?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Bolu'daki yangın faciası nedeniyle, ülkede 1 günlük milli yas ilan edildiğini duyurdu. Milli yasın ne anlama geldiği ve neden ilan edildiği, son dakika açıklamanın ardından gündeme geldi. Vatandaşlar, milli yas resmi tatil mi, milli yas ne demek? sorularının yanıtına yoğunlaştı. Önemli bir kişinin veya kişilerin ölümü, cenazesi veya bunların yıl dönümü nedeniyle hükûmetler tarafından ilan edilen ulusal yas, aynı zamanda doğal afet, facia, kaza, savaş veya terör saldırısı sonrasında da ilan edilebilir. Ülkemizde daha önce yaşanan 6 Şubat Kahramanmaraş depremi ve 2014 yılında meydana gelen Soma faciasında ulusal yas kararı alınmıştı. Peki, Milli yas nedir, ne anlama gelir? Milli yas ilan edilince ne olur, hangi durumlarda ulusal yas ilan edilir? İşte, o konu hakkında ayrıntılı bilgiler.
MİLLİ YAS NEDİR?
Ulusal yas veya millî yas, bir ülkenin halkının büyük bölümü tarafından yerine getirilen yas tutma ve anma eylemlerinin gerçekleştirildiği gün. Önemli bir kişinin veya kişilerin ölümü, cenazesi veya bunların yıl dönümü nedeniyle hükûmetler tarafından ilan edilen ulusal yas, aynı zamanda doğal afet, facia, kaza, savaş veya terör saldırısı sonrasında da ilan edilebilir. Milli yas ilan edilen günlerde bayrakların yarıya indirilmesi ve eğlence programlarının iptal edilmesi yaygındır.
MİLLİ YAS RESMİ TATİL Mİ?
1 günlük milli yas kararı sonrası 22 Ocak Çarşamba gününün resmi tatil olup olmadığı gündeme geldi. Milli yaslar ya da ulusal yaslar resmi tatil niteliği taşımamaktadır.
BAYRAKLAR NEDEN YARIYA İNDİRİLİR?
Milli yaslarda bayrakların yarıya indirilmesi geleneği eski deniz savaşlarına kadar uzanmaktadır. Savaş sonrası yenilen gemi, galip tarafın bayrağını asıyordu. Bunu yapabilmek için de kendi bayrağını yarıya çekerek, üstte yer bırakmak zorundaydı. Hangi ulustan olursa olsun denizde birbirinin yanından geçen gemilerin, geçiş süresince bayraklarını yarıya indirme geleneği, bir saygı ifadesi olarak günümüzde de devam etmektedir.
10 Kasım Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün ölüm günü olduğundan yurdumuzda bayraklar yarıya indirilir. Bunun yanı sıra, ülkemizde en son maden ocaklarında meydana gelen yangın sonucu hayatını kaybeden maden işçileri için Milli Yas ilan edilmiş ve bayraklar yarıya indirilmiştir. Bu duruma birçok ülke de katılarak bayraklarını yarıya indirerek Milli Yas İlan etmişlerdir.
MİLLİ YAS İLAN EDİLİNCE NE OLUR?
Bayrağı yarıya indirme geleneği 17. yüzyılda başlamıştır. Bazı kaynaklara göre bayrak indirmenin temelinde "görünmez bir ölüm bayrağına" yer açmak bulunmaktadır.
Türk bayrağı, 10 Kasım 1938'de sabah saat 9'u 5 geçe ölen Mustafa Kemal Atatürk'ün anısına, her 10 Kasım'da, 09:05 ile gün batımı arasında yarıya indirilir. Diğer zamanlarda hükümet, Türk siyasetinin ana figürleri anısına saygı işareti veya ulusal yas esnasında bayrağın yarıya indirilmesi kararlaştırılabilir.
Böyle bir karar verildiğinde, tüm hükümet binaları, ofisler, devlet okulları ve askeri üsler bayraklarını yarıya indirmektedir.
Ankara'daki Büyük Millet Meclisi'ndeki bayrak, durum ne olursa olsun asla yarıya indirilmez, Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarının yer aldığı Anıtkabir'deki bayrak ise sadece 10 Kasım'da yarıya indirilir. Yarıya çekilecek bayrak öncelikle tam yüksekliğine yükseltilmeli, daha sonra ise direğin yarısına indirilmelidir.
EN SON ULUSAL YAS NE ZAMAN İLAN EDİLDİ?
2016 Atatürk Havalimanı saldırısı'nda hayatını kaybeden insanlar için 29 Haziran 2016 tarihinde Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde bir günlük millî yas ilan edilmişti.
MİLLİ YAS İLAN EDİLEN BAZI OLAYLAR
11 Eylül saldırıları kurbanları için ABD, İsrail, Kanada, Fransa, Hırvatistan, Güney Kore, Japonya, Çin, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Romanya, Arnavutluk, Vietnam, Birleşik Krallık ve İrlanda'da ulusal yas ilan edildi.
2009 L'Aquila depremi kurbanları için 10 Nisan 2009'da İtalya'da bir günlük yas ilan edildi ve bayraklar yarıya indirildi.
2010 Polonya Hava Kuvvetleri Tu-154 Kazası kurbanları için Polonya, Brezilya, Kanada, İspanya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Gürcistan, Macaristan, Letonya, Litvanya, Moldova, Romanya, Rusya, Sırbistan, Slovakya, Türkiye ve Ukrayna'da yas ilan edildi.[10]
2011 Norveç saldırıları kurbanları için 24 Temmuz 2011'de Danimarka, Finlandiya, İsveç, İzlanda ve Norveç'te ulusal yas ilan edildi.
2014 Soma Faciası kurbanları için Türkiye'de 13-15 Mayıs, KKTC'de 15-16 Mayıs ve Pakistan'da 15 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2014 Güneydoğu Avrupa Sel Felaketi kurbanları için Sırbistan'da 21-23 Mayıs ve Bosna-Hersek'te 20 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2014 İsrail-Gazze çatışması'nın Filistinli kurbanları için Filistin'de 21-23, Türkiye'de 22-24, KKTC'de 22-24 ve Pakistan'da 24 Temmuz 2014 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi ve tüm bayraklar yarıya indirildi.
MH 17 sefer sayılı uçak kazası kurbanları için Hollanda'da 23 Temmuz 2014'te ulusal yas ilan edildi.
AH 5017 sefer sayılı uçak kazası kurbanları için Fransa'da 28-30 Temmuz 2014'te ulusal yas ilan edildi.
2014 Peşaver okul saldırısı kurbanları için Pakistan'da 3 gün, Türkiye'de 17 Aralık tarihinde ulusal yas ilan edildi.
2015 Ankara saldırısı'nın ardından Türkiye'de 10-12 ve KKTC'de 11-13 Ekim 2015 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2016 Brüksel saldırıları'nın ardından Belçika tarafından üç gün ulusal yas ilan edildi.
2016 Atatürk Havaalanı'na yapılan bombalı saldırılar sonrasında milli yas ilan edildi.
2016 Nice saldırısı sonrasında Fransa hükûmeti tarafından üç gün ulusal yas ilan edildi.
2016 Üsküp sel felaketi sonrasında Makedonya hükûmeti tarafından bir günlük ulusal yas ilan edildi.
2016 Orta İtalya depremi'nde hayatını kaybeden kurbanlar için 27 Ağustos 2016'da bir günlük ulusal yas ilan edildi.
LaMia Airlines'ın 2933 sefer sayılı uçak kazası'nda hayatını kaybedenler için Brezilya'da üç gün ulusal yas ilan edildi.
Ulusal yas veya millî yas, bir ülkenin halkının büyük bölümü tarafından yerine getirilen yas tutma ve anma eylemlerinin gerçekleştirildiği gün. Önemli bir kişinin veya kişilerin ölümü, cenazesi veya bunların yıl dönümü nedeniyle hükûmetler tarafından ilan edilen ulusal yas, aynı zamanda doğal afet, facia, kaza, savaş veya terör saldırısı sonrasında da ilan edilebilir. Milli yas ilan edilen günlerde bayrakların yarıya indirilmesi ve eğlence programlarının iptal edilmesi yaygındır.
1 günlük milli yas kararı sonrası 22 Ocak Çarşamba gününün resmi tatil olup olmadığı gündeme geldi. Milli yaslar ya da ulusal yaslar resmi tatil niteliği taşımamaktadır.
BAYRAKLAR NEDEN YARIYA İNDİRİLİR?
Milli yaslarda bayrakların yarıya indirilmesi geleneği eski deniz savaşlarına kadar uzanmaktadır. Savaş sonrası yenilen gemi, galip tarafın bayrağını asıyordu. Bunu yapabilmek için de kendi bayrağını yarıya çekerek, üstte yer bırakmak zorundaydı. Hangi ulustan olursa olsun denizde birbirinin yanından geçen gemilerin, geçiş süresince bayraklarını yarıya indirme geleneği, bir saygı ifadesi olarak günümüzde de devam etmektedir.
10 Kasım Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün ölüm günü olduğundan yurdumuzda bayraklar yarıya indirilir. Bunun yanı sıra, ülkemizde en son maden ocaklarında meydana gelen yangın sonucu hayatını kaybeden maden işçileri için Milli Yas ilan edilmiş ve bayraklar yarıya indirilmiştir. Bu duruma birçok ülke de katılarak bayraklarını yarıya indirerek Milli Yas İlan etmişlerdir.
MİLLİ YAS İLAN EDİLİNCE NE OLUR?
Bayrağı yarıya indirme geleneği 17. yüzyılda başlamıştır. Bazı kaynaklara göre bayrak indirmenin temelinde "görünmez bir ölüm bayrağına" yer açmak bulunmaktadır.
Türk bayrağı, 10 Kasım 1938'de sabah saat 9'u 5 geçe ölen Mustafa Kemal Atatürk'ün anısına, her 10 Kasım'da, 09:05 ile gün batımı arasında yarıya indirilir. Diğer zamanlarda hükümet, Türk siyasetinin ana figürleri anısına saygı işareti veya ulusal yas esnasında bayrağın yarıya indirilmesi kararlaştırılabilir.
Böyle bir karar verildiğinde, tüm hükümet binaları, ofisler, devlet okulları ve askeri üsler bayraklarını yarıya indirmektedir.
Ankara'daki Büyük Millet Meclisi'ndeki bayrak, durum ne olursa olsun asla yarıya indirilmez, Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarının yer aldığı Anıtkabir'deki bayrak ise sadece 10 Kasım'da yarıya indirilir. Yarıya çekilecek bayrak öncelikle tam yüksekliğine yükseltilmeli, daha sonra ise direğin yarısına indirilmelidir.
EN SON ULUSAL YAS NE ZAMAN İLAN EDİLDİ?
MİLLİ YAS İLAN EDİLEN BAZI OLAYLAR
11 Eylül saldırıları kurbanları için ABD, İsrail, Kanada, Fransa, Hırvatistan, Güney Kore, Japonya, Çin, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Romanya, Arnavutluk, Vietnam, Birleşik Krallık ve İrlanda'da ulusal yas ilan edildi.
2009 L'Aquila depremi kurbanları için 10 Nisan 2009'da İtalya'da bir günlük yas ilan edildi ve bayraklar yarıya indirildi.
2010 Polonya Hava Kuvvetleri Tu-154 Kazası kurbanları için Polonya, Brezilya, Kanada, İspanya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Gürcistan, Macaristan, Letonya, Litvanya, Moldova, Romanya, Rusya, Sırbistan, Slovakya, Türkiye ve Ukrayna'da yas ilan edildi.[10]
2011 Norveç saldırıları kurbanları için 24 Temmuz 2011'de Danimarka, Finlandiya, İsveç, İzlanda ve Norveç'te ulusal yas ilan edildi.
2014 Soma Faciası kurbanları için Türkiye'de 13-15 Mayıs, KKTC'de 15-16 Mayıs ve Pakistan'da 15 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2014 Güneydoğu Avrupa Sel Felaketi kurbanları için Sırbistan'da 21-23 Mayıs ve Bosna-Hersek'te 20 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2014 İsrail-Gazze çatışması'nın Filistinli kurbanları için Filistin'de 21-23, Türkiye'de 22-24, KKTC'de 22-24 ve Pakistan'da 24 Temmuz 2014 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi ve tüm bayraklar yarıya indirildi.
MH 17 sefer sayılı uçak kazası kurbanları için Hollanda'da 23 Temmuz 2014'te ulusal yas ilan edildi.
AH 5017 sefer sayılı uçak kazası kurbanları için Fransa'da 28-30 Temmuz 2014'te ulusal yas ilan edildi.
2014 Peşaver okul saldırısı kurbanları için Pakistan'da 3 gün, Türkiye'de 17 Aralık tarihinde ulusal yas ilan edildi.
2015 Ankara saldırısı'nın ardından Türkiye'de 10-12 ve KKTC'de 11-13 Ekim 2015 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2016 Brüksel saldırıları'nın ardından Belçika tarafından üç gün ulusal yas ilan edildi.
2016 Atatürk Havaalanı'na yapılan bombalı saldırılar sonrasında milli yas ilan edildi.
2016 Nice saldırısı sonrasında Fransa hükûmeti tarafından üç gün ulusal yas ilan edildi.
2016 Üsküp sel felaketi sonrasında Makedonya hükûmeti tarafından bir günlük ulusal yas ilan edildi.
2016 Orta İtalya depremi'nde hayatını kaybeden kurbanlar için 27 Ağustos 2016'da bir günlük ulusal yas ilan edildi.
LaMia Airlines'ın 2933 sefer sayılı uçak kazası'nda hayatını kaybedenler için Brezilya'da üç gün ulusal yas ilan edildi.
